Czego nie wiemy o pontyfikacie Jana Pawła II?

autor zdjęcia: Francois LOCHON/Gamma-Rapho via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Jan Paweł II w towarzystwie arcybiskupa Paula Marcinkusa podczas pielgrzymki do Afryki w lutym 1982 r.

autor zdjęcia: Raphael GAILLARDE/Gamma-Rapho via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Kard. Édouard Gagnon dokonuje konsekracji kościoła w Le Barroux (Prowansja), 2 października 1989 r.

autor zdjęcia: Francois LOCHON/Gamma-Rapho via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Kardynał Sebastiano Baggio. Bazylika św. Piotra, 25 sierpnia 1978 r.

Kiedy przed 44 laty Karol Wojtyła został papieżem, jego przeskok z przaśnego PRL jawił się Polakom jako awans na parnas światowego establishmentu. W kraju nikt pojęcia nie miał, jakie brzemię spoczęło na barkach rodaka, który jako outsider spoza Kurii Rzymskiej wszedł w sam środek gwałtownego sporu w centrali Kościoła.

Początki sporu sięgały II soboru watykańskiego (1962–1965). To wtedy liberalni hierarchowie dopasowali Kościół katolicki do społecznych przemian XX wieku. Dalsze reformy dzieliły jednak watykańskich dostojników na zwolenników i przeciwników unowocześnienia Kościoła. Papież Paweł VI, pierwotnie zwolennik skrzydła liberalnego, pociągnął za hamulec. Przerażała go coraz większa sekularyzacja i spadek powołań. Księża sutanny wieszali na kołku, katolicka biedota w Ameryce Południowej zatknęła Chrystusa na karabinie, a teologowie z bogatej północy krytykowali naukę Kościoła, ba, samego papieża, zwłaszcza za encyklikę „Humanae vitae”, m.in. zabraniającą pigułki antykoncepcyjnej.

Śledztwo w sprawie powiązań z masonerią

W czerwcu 1972 r. Paweł VI uznał, że sprawy idą w złym kierunku. W jednej z homilii wydobył z siebie wiele mówiące westchnienie: „W Kościele pojawił się swąd szatana”. Szara eminencja w Watykanie, biskup Giovanni Benelli (w latach 1977–1982 arcybiskup Florencji), podszepnął naprawczą myśl: „Trzeba prześwietlić czołowych kurialistów”. Zdaniem Benellego źródło „swądu” biło na szczytach watykańskiej drabiny władzy, powiązanej, o zgrozo, z wrogą Kościołowi masonerią. Benelli ucieleśniał skrajnie nieufnego zwolennika teorii spiskowych. Na przykład drzwi do jego...